Zespół Badawczy Semiotyki Kultury Europy Środkowo-Wschodniej

Cultural Semiotics of Central and Eastern Europe (CSCEE)

ZESPÓŁ

dr hab. Anna Skubaczewska-Pniewska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
dr Robert Boroch (Uniwersytet Warszawski)
dr hab. Roman Bobryk (Uniwersytet Przyrodniczo–Humanistyczny w Siedlcach)
dr Elena Janchuk (Uniwersytet Warszawski)
dr Olga Lesicka (Uniwersytet Warszawski) – kierownik

Szczególnym przedmiotem zainteresowania Pracowni są zjawiska kultury zachodzące w Europie Środkowo–Wschodniej – przede wszystkim procesy kulturotwórcze w wymiarze symboliczno–znakowym w obszarach sztuki, architektury, literatury, języka czy folkloru. Wymienione aspekty kultury są traktowane jako „produkty symbolicznej działalności człowieka przechowywane w pamięci społecznej” – w tym sensie semiotyka kultury reprezentuje ujęcie holistyczne, obejmujące mechanizmy generowania znaczeń oraz ich utrwalania.

PROBLEMATYKA BADAWCZA

  • semioza (mediacja semiotyczna);
  • semiologia;
  • mitologia (mitologizowanie – mitologemy);
  • intertekstualność;
  • analiza dyskursu;
  • semiotyka logiczna;
  • semantyka logiczna;
  • lingwistyka semiotyczna.

CELE

  • Nawiązanie interdyscyplinarnej współpracy z badaczami kultury w kraju i za granicą;
  • Gromadzenie i opracowywanie materiałów etnograficznych, dotyczących szczególnego charakteru kultury Europy Środkowo–Wschodniej;
  • Studia teoriopoznawcze nad semiotyką szkoły tartusko–moskiewskiej oraz semiotyki Ch. S. Peirce’a;
  • Analiza materiału językowego, który pomoże dostrzec, wyodrębnić i nazwać czynniki powodujące zmiany systemowe w językach narodowych zarówno w jego odmianach specjalistycznych, jak i ogólnoliterackich;
  • Analiza przekazów artystycznych i innych tekstów kultury z obszaru Europy Środkowo–Wschodniej;
  • Zainteresowanie problematyką semiotyki kultury studentów starszych lat studiów licencjackich i magisterskich, z ewentualnym utworzeniem grupy seminaryjnej oraz opieka merytoryczna w zakresie pisania prac dyplomowych tematycznie związanych z programem badawczym Pracowni.

 

Propozycje tematów prac dyplomowych z obszaru szerokorozumianej semiotyki kultury:

  1. Tożsamość przedstawiona w tytułach prasowych i ich tłumaczenie.
  2. Anomalie semiotyczne. Zagadnienie poprawności i niepoprawności we współczesnym języku.
  3. Semiotyka architektury we współczesnym filmie (lub w grze komputerowej) – sposób komunikacji wirtualnej architektury.
  4. Memy cyfrowe i wspólne kody interpretacyjne – na przykładzie memów sztuki klasycznej.
  5. Semiosfera — próba systematyzacji teorii
  6. Mediacja semiotyczna i wiedza w epoce postprawdy – schyłek epistemologii i wzrost semiologii.
  7. Narracja tożsamości kulturowej i konflikt systemów wartości.
  8. Zastosowanie klasyfikacji znaków Pirce’a w procesach mediacji semiotycznej semiozy w komunikacji ludzkiej.
  9. Znaczenie archetypu w historii narodu.
  10. Marka narodowa w krajach transformacji społecznej, ekonomicznej i politycznej.
  11. Co kluby sportowe mogą nam powiedzieć o sporcie – obraz sportu na Facebook-owych stronach klubów sportowych.
  12. Zewnętrzna tożsamość i semiotyka władzy.
  13. Znaki tradycji magicznej – uniwersalny język boski w „ludzkich” słowach.
  14. Powszechna komunikacja w globalnej sieci.
  15. Język cyberprzemocy – semioza w komunikacji.
  16. Niematerialne dziedzictwo kulturowe – tożsamość i odmienność.
  17. Turystyka religijna – promowanie religijności przez organizacje religijne.
  18. Wizualne przedstawienie ludzi przez reprezentujące ich organizacje (na podstawie wybranej organizacji, np. partii emerytów i rencistów).
  19. Humor i intertekstualność w filmie – na podstawie wybranego filmu.
  20. Semiotyka ekstremizmu.
  21. Archetyp kobiety w kulturze – od samopoświęcenia do poświęcenia przez innych.
  22. Narracje w nauce – rola nauki kreowana we współczesnych mediach.
  23. Dynamika relacji między językiem werbalnym a władzą polityczną.
  24. Semiotyka stroju – ubiór w Polsce: od archetypowego kompleksu do wyznacznika statusu.
  25. Forma i funkcja przezwisk w wybranym środowisku.
  26. Znaki w reklamie lokalnej kultury kulinarnej.
  27. Multimodalność, Gender i media społecznościowe.
  28. Narodowa i europejska sfera publiczna – zmiany w narracji.
  29. Budowanie znaków tożsamości narodowej jako wyobrażenie kulturowe, przekazywanie i  transformacja tradycji.
  30. Archetyp nieśmiertelności w kulturze.
  31. Różnice, podobieństwa i zmiany w znakach tożsamości narodowej w reklamie.