2007 Konferencja – II MKS Współczesna historiografia o kształtowaniu się przestrzeni religijno-kulturowej pomiędzy Niemcami/Austrią, Rzeczpospolitą, Wielkim Księstwem Litewskim a Rosją

14 listopada 2007

Konferencja naukowa na temat:

Współczesna historiografia o kształtowaniu się przestrzeni religijno-kulturowej pomiędzy Niemcami/Austrią, Rzeczpospolitą, Wielkim Księstwem Litewskim a Rosją

Miejsce :
Uniwersytet Warszawski
Krakowskie Przedmieście 26/28
Pałac Kazimierzowski – Sala Brudzińskiego

Ostatnie dziesięciolecie przyniosło wiele nowych rozważań zarówno na temat umiejscowienia roli wyznania w dorobku nauk humanistycznych, jak i w próbie określenia stopnia współzależności pomiędzy religią a rozwojem cywilizacyjno-kulturowym ludzkości. Problem ten staje się szczególnie istotny w odniesieniu do regionu Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie po zmianach ustrojowych lat 1989/1990 zainteresowanie religią nabrało cech aktualności politycznej i pchnęło nauki społeczno-historyczne w kierunku zaniedbanych w okresie komunizmu badań nad rolą wyznania i zachowania religijnego człowieka w kształtowaniu procesów historycznych.

           

Nowoczesna historiografia posługująca się antropologicznymi, socjopsychologicznymi i historycznymi teoriami wniosła wiele nowatorskich rozwiązań, co pozwoliło z jednej strony na lepsze zrozumienie uwarunkowań zachodzących pomiędzy życiem religijnym a rozwojem społecznym i narodowym poszczególnych społeczeństw europejskich, z drugiej zaś na ujęcie ich jako stałej części procesu historycznego. Zaproponowany wyżej obszar religijno-kulturowy tworzy szczególnie wdzięczny region badawczy, w którym krzyżowały/krzyżują się  wpływy wyznań wschodniego i zachodniego chrześcijaństwa: rzymsko- i greckokatolickiego, prawosławnego oraz, w mniejszym stopniu, protestanckiego. Co istotniejsze religia wplatała się tu mocno w idee narodowe poszczególnych grup etniczno-narodowych i miała ogromny wpływ na kształtowanie się oblicza cywilizacyjno-kulturowego regionów w kontekście antynomii łaciński Zachód i prawosławny Wschód. Zagadnieniem przewodnim konferencji jest próba poszukiwania odpowiedzi na pytanie o współczesną, naukową ocenę wkładu chrześcijaństwa i Kościołów w kształtowanie oblicza kulturowo-narodowego omawianego regionu oraz w proces modernizacji na przestrzeni stuleci, a także na ile ocena ta warunkowana jest aktualną sytuacją polityczno-społeczną państw ukształtowanych na terytorium pomiędzy Niemcami/Austrią, Rzeczpospolitą, Wielkim Księstwie Litewskim a Rosją.

Program konferencji:

 Część I.

9.30 – 10.30

– Wystąpienie gości honorowych oraz słowo wstępne kierownika Katedry Studiów Interkultuowych Europy Środkowo-Wschodniej prof.dr hab. Jana Koźbiała
– Prof. dr hab. Jan Koźbiał  – Religia a kultura 

 Część II.

10.30-12.30

– dr Ołeh Turij – Historiografia ukraińska o kształtowaniu się przestrzeni religijno-kulturowej pomiędzy Niemcami/Austrią, Rzeczpospolitą, Wielkim Księstwem Litewskim a Rosją
– prof. dr hab. Svetlana Marozava – Historiografia białoruska o kształtowaniu się przestrzeni religijno-kulturowej pomiędzy Niemcami/Austrią, Rzeczpospolitą, Wielkim Księstwem Litewskim a Rosją
– prof. dr hab. Alvydas Nikzentaitis – Historiografia litewska o kształtowaniu się przestrzeni religijno-kulturowej pomiędzy Niemcami/Austrią, Rzeczpospolitą, Wielkim Księstwem Litewskim a Rosją
– prof. dr hab. Ralph Schattkowsky –  Kościół i naród na terytorium historycznych Prus Wschodnich jako przedmiot badawczy

12.30-13.00

Przerwa na kawę

 Część III:

13.00-16.00

– dr Aleksander Slepakow – Kontekst historyczny moskiewskiej idei III Rzymu
– ks. dr Janusz Aptacy – Podstawy teologiczne i skutki eklezjalne unii florenckiej i unii brzeskiej
– prof. dr hab. Jan Rzońca – Podłoże konfliktów między unitami i prawosławnymi w Rzezpospolitej okresu panowania Zygmunta III Wazy (1596-1632)
– dr Bernadetta Wójtowicz – Duchowieństwo greckokatolickie a naród w Galicji drugiej połowy XIX wieku
– prof. dr hab. Olgierd Kiec – Historia-nacjonalizm-legitymizacja. Mniejszości wyznaniowe w Polsce w XX/XXI wieku w poszukiwaniu tożsamości

16.00-17.00

Obiadokolacja